"بسم الله الرحمن الرحیم"
احکام روزه (استفتائات روزه بر اساس فتوای مقام معظم رهبری)
روزه استيجارى
نيابت از شخص زنده در انجام روزه قضا
308. پدرم مقدارى نماز قضا دارد، ولى قدرت انجام آن را ندارد. آيا بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، جايز است در زمان حيات پدرم نمازهاى فوت شده او را قضا نمايم و يا شخصى را اجير کنم تا آن را انجام دهد؟
ج) نيابت از شخص زنده براى انجام نماز و روزه قضا صحيح نيست.
اجير گرفتن از ترکه پدر براى روزه‌هاى وى
309. اگر شخصى فوت کند و همه دارايى او خانهاى باشد که فرزندانش در آن سکونت دارند، و نماز و روزه بر ذمّه او باشد و پسر بزرگ او هم به علت کارهاى روزانه قادر به قضاى آن نباشد، آيا واجب است که اين خانه را بفروشند و نماز و روزه او را قضا نمايند؟
ج) در فرض مرقوم، خانه ملک ورثه است و فروش آن واجب نيست، ولى قضاى نماز و روزهاى که به عهده پدر است، در هر حالى بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در صورتى که ميّت وصيت به اجير گرفتن از ثلث ترکهاش کرده باشد و ثلث ترکه هم براى انجام همه نماز و روزه‌هاى او کفايت کند که در اين صورت ثلث ترکه بايد براى آن مصرف شود.
وظيفه پسر بزرگ نسبت به روزهاى وصيت شده
310. با توجه به اين‌که من پسر بزرگ پدرم هستم و شرعاً بايد قضاى نماز و روزه‌هاى او را به‌جا بياورم، در موردى که قضاى نماز و روزه چند سال بر عهده پدرم باشد، ولى وصيّت کرده باشد که فقط قضاى نماز و روزه يک سال براى او به‌جا آورده شود، تکليف من چيست؟
ج) اگر ميّت وصيّت کرده باشد که قضاى نماز و روزه‌هاى او از ثلث ترکه به‌جا آورده شود، جايز است از ثلث ترکه، شخصى را براى انجام آن اجير نماييد و اگر نماز و روزهاى که بر ذمّه اوست بيشتر از مقدارى باشد که وصيّت کرده است، بر شما واجب است که آن‌ها را براى او قضا کنيد، هرچند با اجير کردن شخصى از مال خودتان براى انجام آن باشد.
کافى نبودن ترکه براى قضاى روزه ميت
311. شخصى فوت کرده و قضاى روزه ماه مبارک رمضان و نماز بر عهده اوست و فرزند ذکورى هم ندارد. مقدارى مال به جا گذاشته که براى قضاى يکى از نماز و روزه کفايت مىکند. در اين صورت قضاى نماز مقدم است يا روزه؟
ج) ترجيحى بين نماز و روزه نيست و بر ورثه واجب نيست که ما ترک وى را صرف قضاى نماز و روزه او نمايند، مگر آن‌که در اين‌باره وصيت کرده باشد، که در اين صورت بايد به وصيت او در اجير گرفتن از ثلث ترکه براى قضاى نماز و روزهاش به هر مقدار که کفايت مىکند، عمل کنند.
اجير گرفتن پسر بزرگتر براى قضاى روزه پدر
312. اگر پسر بزرگتر بخواهد براى روزه‌هاى پدر از دنيا رفتهاش، کسى را اجير کند، آيا مى‌‌تواند از ترکه ميت خرج کند؟
ج) خير، پسر بزرگتر بايد خودش روزه‌هاى پدر را به جا آورد و يا از اموال خود، کسى را اجير کند و حق ندارد از ترکه ميت چيزى خرج کند؛ مگر آن‌که پدر وصيت کرده باشد.
روزه استجارى با داشتن کفاره نذر و قسم
313. کسى که کفاره نذر و قسم بر عهده اوست، آيا مى‌‌تواند روزه قضاى کسى را قبول کند؟
ج) مانع ندارد.
اجيرشدن با داشتن روزه قضا يا کفاره
314. آيا کسى که روزه قضا يا روزه کفّاره بر عهده اوست مى‌‌تواند براى کسى روزه استيجارى نيابتى يا تبرّعى بگيرد؟
ج) در استيجارى مانعى ندارد ولى در تبرّعى محل اشکال است.
تخلف وکيل يا اجير از انجام عبادت
315. زيد از طرف برخى افراد، در اجير گرفتن براى قضاى نماز و روزه وکيل شد، يعنى مبلغى پول گرفت تا آن را به افرادى که اجير مىشوند بدهد، ولى او در امانت خيانت نمود و کسى را براى آن کار اجير نکرد و در حال حاضر از عمل خود پشيمان است و مىخواهد برئالذمّه شود، آيا بايد عدّهاى را براى آن کار اجير کند يا اين‌که اجرت آن کار را به قيمت فعلى آن به صاحبانشان برگرداند يا اين‌که فقط به مقدار پولى که دريافت کرده است بدهکار است؟ و در صورتى که خود او اجير در قضاى نماز و روزه باشد و قبل از انجام آن بميرد، تکليف چيست؟
ج) اگر فردى که وکيل در استيجار است قبل از اقدام به اجير کردن کسى براى قضاى نماز يا روزه، مدت وکالتش به پايان برسد، فقط ضامن مالى است که دريافت کرده است و در غير اين صورت مختار است بين اين‌که با پولى که دريافت کرده کسى را براى قضاى نماز و روزه اجير کند و يا وکالت را فسخ نموده و پول را به صاحبش برگرداند و در مورد اختلاف ارزش پول، بنا بر احتياط با هم مصالحه کنند و امّا شخصى که براى قضاى نماز و روزه اجير شده است، اگر اجير شده باشد تا خودش آن کار را انجام دهد، در اين صورت با وفاتش اجاره فسخ مىشود و پولى که دريافت کرده بايد از ترکهاش پرداخت شود. ولى اگر مباشرت خود او در انجام عمل شرط نباشد، مديون به انجام خود آن کار است و ورثه او بايد کسى را از ترکهاش براى انجام عمل اجير کنند البته اگر ترکهاى داشته باشد، و الا چيزى در اين رابطه بر عهده آنان نيست.
کفاره افطار روزه استيجارى
316. اگر کسى براى گرفتن روزه قضاى ماه رمضان اجير شود و بعد از زوال افطار کند، آيا کفّاره بر او واجب است يا خير؟
ج) کفّاره بر او واجب نيست.
وصيت به غير ورثه جهت روزه قضا
317. شهيدى به يکى از دوستانش وصيت نموده که احتياطاً از طرف وى چند روز روزه قضا بگيرد، ولى ورثه شهيد به اين مسائل پايبند نيستند و طرح وصيت او هم براى آن‌ها ممکن نيست و روزه گرفتن هم براى دوست آن شهيد مشقت دارد، آيا راه حل ديگرى وجود دارد؟
ج) اگر آن شهيد به دوست خود وصيت کرده که خودش شخصاً براى او روزه بگيرد، ورثه او در اين مورد تکليفى ندارند، و اگر براى آن فرد روزه گرفتن به نيابت از شهيد مشقت دارد، تکليف از او ساقط است.
انتهای پیام
ضمائم: